Tüp Bebek Nasıl Olur
Tüp bebek yöntemi laboratuvar ortamında döllenmenin gerçekleştirildiği yardımcı üreme teknolojisine verilen isimdir. Sırasıyla anneden yumurta çıkarma, babadan sperm örneği alma, yumurta ve spermi bir laboratuvar çanağında birleştirerek döllenme sürecini başlatmayı kapsar.
Embriyo (veya embriyolar) daha sonra uterusa(rahim) aktarılır. Bu yöntem dışında döllenme olasılığını artırmak maksadıyla yumurtanın doğal döllenme yeri olan fallopi tüp içerisinde sperm ile karşılaştırılıp döllenmenin gerçekleştirildiği gamet transfer ve gamet transfer yönteminden farklı olarak gametin değil gelişen embriyonun fallopi tüpüne yerleştirildiği zigot transfer yöntemleri vardır.
Yumurtanın döllendiğinden emin olduğumuz için zigot transfer yöntemi gamet transfer yöntemine göre daha kesin sonuçlar verir. Gamet transfer yönteminde döllenme olasılığını artırmak için sperm örneğinde en az 2 milyon canlı sperm bulunmalı.
Tüp bebek yöntemini genellikle kısırlık sorunu yaşayan insanlar tercih eder. Fallop tüpleri hasar görmüş, bloke olmuş veya çıkarılmış, yumurtlama sorunu çeken yumurtalıklarında kist bulunan kadınlar, sperm sayısı ve hareketliliği azalmış erkekler, genetik rahatsızlığı bulunan ya da açıklanamayan kısırlık sorunu yaşayan ergen bireyler tüp bebek yönteminden faydalanabilir.
Beş temel aşaması vardır:
1. Adım: Yumurta üretimini teşvik etmek maksadıyla döllenme öncesi anne adayına ilaçlar reçete edilir. Birden fazla yumurta arzulanır. Nedeni bazı yumurtalar çıkarıldıktan sonra gelişmemesi veya döllenmemesidir. Yumurtalığı incelemek için transvajinal ultrason çekilir. Hormon seviyelerini görmek için kan testi yapılır.
2. Adım: Yumurtaları yumurtalıklardan çıkarmak için içi boş bir iğne ultrason altında görüntülenerek pelvik boşluk boyunca yönlendirilir. Küçük bir cerrahi prosedür ile yumurtalar alınır ve bir tüpün içine yerleştirilir. Ağrı, rahatsızlık riskini azaltmak ve gidermek için anne adayına ilaç verilir.
3. Adım: Erkekten yumurta ile döllenmenin gerçekleştirilebilmesi için sperm örneği istenir.
4. Adım: Dölleme denilen süreci teşvik edip başlatmak için sperm ve yumurta birlikte karıştırılır ve laboratuvar çanağında saklanır. Döllenme olasılığı düşük olan bazı vakalarda yumurtanın içine iğne ile sperm enjeksiyonu yapılır.
Bu yöntem sayesinde döllenmenin gerçekleşmesi için tek bir sperm yeterli olacaktır. Döllenme ve hücre bölünmesinin gerçekleştiğinden emin olmak için yumurta takip edilir. Bunlar gerçekleştiğinde döllenmiş yumurta artık embriyo olarak kabul edilir.
5. Adım: Embriyolar genellikle döllenmenin gerçekleşmesinden 3-5 gün sonra anne adayının rahmine aktarılır. Embriyoları aktarmak için embriyonun içinde bulunduğu küçük bir tüp uterusa yerleştirilir. Bu prosedür çoğu kadın için ağrısız olmakla beraber bazıları hafif kramp sıkıntısı yaşayabilir.
Prosedür uygulandıktan sonra kendinizi zorlamamak tavsiye edilse de çoğu anne adayı ertesi gün normal faaliyetlerine geri dönebilir. Prosedür uygulandıktan sonra olası bazı sağlık sorunları şunlardır:
Prosedürden sonra az miktarda sıvı gelebilir (berrak veya kanlı olabilir)
Hafif kramp
Hafif şişkinlik
Kabızlık
Göğüste hassasiyet
Aşağıdaki belirtilerden herhangi biriyle karşılaşırsanız derhal doktorunuzu danışın:
Ağır vajinal kanama
Pelviste (Leğen kemiği) ağrı
İdrarda kan
Normalin üzerinde ateş
Yumurta üretimini uyarmak için kullanılan ilaçların bazı yan etkileri de şunlardır:
Baş ağrısı
Ruh halinde bozulma
Karın ağrısı
Sıcak basması
Karında şişlik
Nadir olarak yumurtalık hiper uyarılma sendromu. Bu sendroma bağlı olarak mide bulantısı ve kusma, az idrara çıkma, nefes darlığı, kendini baygın hissetme, karın ağrısı ve karında şişkinlik, 3-5 gün içinde 10 kiloya kadar artış gibi problemlerle karşılaşabilirsiniz.
Bu gibi durumlarda doktorunuza danışın.
