Obezite Hastalığı
Obezite Hastalığı, alınan enerjinin tüketilen enerjiden fazla olmasına bağlı vücudumuzda aşırı yağ birikimiyle sağlığımızı bozan bir hastalıklar kompleksidir. Obezitenin gelişmesinde genetik nedenler kadar hipotroidi gibi metabolik hastalıklar, artan şehirleşme, transportasyon ve sedanter iş hayatına bağlı gelişen fiziksel inaktiviteler rol almaktadır.
Günlük alınan kalorinin tüketilen kaloriden fazla olması halinde, harcanamayan kalori vücutta yağ şeklinde birikmekte ve obeziteye neden olmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü tarafından da obezite, sağlığı bozacak ölçüde vücutta aşırı yağ birikmesi olarak tanımlanmaktadır. Peki obezite tedavisi nasıl yapılır?
Obezite tedavisi nasıl yapılır? ve Obezite cerrahisi için hangi yöntemler uygulanmaktadır?
Obezite Tedavisi
Obehzite tedavisi, kişinin sağlıklı bir yaşam sürebilmesi adına büyük bir önem taşımaktadır. Dünya sağlık örgütünün verilerine göre toplumda erkeklerin %11’i, bayanların %15’i obez ve diyabet oranı da %25 lerdedir. Halk dilinde şeker hastalığı ameliyatı olarak bilinen metabolik cerrahi uygulamaları, her birey için standartlar içermez. Kişilerin diyabet durumları incelenir ve hangi metabolik cerrahi ameliyatı uygulanacağına karar verilir.
Obezite tedavisinde temelde iki yaklaşım vardır. Bunlardan ilki diyet ve egzersiz diğeri ise cerrahi müdahaledir. Obezite cerrahisinde ilk olarak hastanın vücut kitle indeksi hesaplanır. Bu hesaplama sonucu çıkan değer yüzde 30’un üzerinde ise kişi obez, 40’ın üzerinde ise morbid obez olarak kabul edilir. Fazla kilolarından şikayetçi olan her hastaya cerrahi müdahale önerilmez. Eğer kişinin vücut indeksi 35’in altındaysa diyet ve egzersiz yapması tavsiye edilir. Ancak uzun zamandır diyet ve spor yapmasına rağmen kilo veremeyen ve indeksi 40’ın üzerinde olan kişiye ise cerrahi müdahale yapılması gerekebilir.
Obezite Hesaplaması / Obezite Testi
Obezite hesaplama, Dünya Sağlık Örgütü verileri ile hastalığın ilerleme durumunu görebildiğimiz bir yöntemdir. Vücut kitle indeksi hesaplanarak elde edilmektedir. Vücut Kitle İndeksi 40’dan yüksek ya da VKİ’i 35’den yüksek ve yandaş hastalıklar bulunan kişiler ciddi sağlık sorunları yaşar. Bu kişiler obezite hastalığı için obezite cerrahisine başvurmaktadır. Vücut kitle indeksinizi “VKİ = Ağırlık (Kg) / boyun metre cinsinden karesi” olarak hesaplayabilmek mümkün.
Obezite Ameliyatları
Obezite ameliyatları obezite hastalığı için kesin çözüm müdür? Obezite cerrahisi hangi durumlarda ameliyatı öneriyor? Kimler obezite tedavisi için obezite ameliyatı olabilir?
Obezite tedavisi için kullanılan yöntemlerden biri olan obezite ameliyatı, uygulanan tedavi – egzersiz ve diyetin başarısız sonuçlanması üzerine yönelinen bir tedavi şeklidir. Kalıcı kilo kontrolü göz önüne alındığında obezite ameliyatları diğer uygulamalara göre daha iyi sonuçlar alınmasını sağlamaktadır. Bu nedenle obezite cerrahisi vücut kitle indeksinin kişi ile uyum sağlamadığı ve yukarıda bahsettiğimiz gibi uygulanan tedavi yöntemlerinin etkili yanıt vermediği durumlarda obezite ameliyatını önermektedir.
Obezite hastalığı sonucu gelişen şeker hastalığı; nöropati (%24), kalp damar hastalıkları (enfarktüs,felç,ölüm) (%23), renal hasar (%21) ve retinopati/körlük (%16) ve bacak ülserleri/amputasyona (%5,5) neden olarak hayat kalitemizi ve ortalama ömrümüzü son derece azaltmaktadır. Günümüzde gelişen cerrahi ve teknoloji sayesinde laparoskoskopik obezite ile hem obezite hem diyabet %70-85 oranında düzeltilebilmektedir.
Obezite hastalığı için kimler ameliyat olabilir? Sorusuna gelirsek;
Kişilerin yeme içme alışkanlıkları, diyabet hastalığının ilerlemişlik durumu ve yaşam tarzı ameliyat olma hususunda önem barındıran noktalardır. Vücut kitle indeksi kırkın üzerinde ya da obeziteden kaynaklanan hastalıkları bulunan 35-40 arası hastalar obezite ameliyatı olabilirler. Bunun dışında hastanın yıllık ilaç kullanımı ve egzersizlerinin sonuç göstermemesi ameliyata yönelimde dikkat edilen noktalardır.
Bir kişinin obezite cerrahisi ile tedavi olabilmesi için yani mide küçültme ameliyatı ya da diğer yöntemleri kullanabilmesi için ameliyatı engelleyecek herhangi bir sorununun olmaması gerekir. Alkol kullanımı, kişinin kavrama ve uygulama yetisi, Endokrinolojiyi ilgilendiren bir sağlık sorunu bulunması,kanserler ve hastanın genel durum bozukluğu olması ameliyatı engelleyecek faktörler içindedir.
Obezite Cerrahi Tedavisinde Uygulanan Ameliyatlar
Obezite cerrahisi, obezite hastalığı tedavisi için farklı uygulamalar gerçekleştirilmektedir. Bu ameliyatlardan hangisinin uygulanacağı obezite cerrahi ekibinin kararıdır. Genel bir değerlendirme yapacak olursak obezite hastası bireylerin büyük çoğunluğunda tüp mide ameliyatı tercih edilmektedir. Daha az oranda gastrik bypass olabiliyor. Vucüt kitle indeksi ve şeker düzeyi yüksek hastalarda ise biliyer diversiyonlar tercih edilmektedir. Hastaya ait bazı özellikler ve cerrahi ekip hangi ameliyatın yapılması gerektiği yönünde yol gösteriyor.
Tüp mide ameliyatı, Gastrik Bypass, biliyer diversiyonlar ve mide balonu obezite tedavi yöntemleri için kullanılır.
Eğer biz şeker hastalığını (tip 2 diyabet), uyku apnesini iyileştirebilen, yüksek tansiyon-yüksek kolesterolü medikal tedaviden daha başarılı düzeltilebilen, basit, güvenilir iyi kilo kaybettirebilen, geri dönüşümlü, ekonomik, iyi bir hayat kalitesi getiren, ortalama ömrün uzamasını sağlayan ve riski de bir doğumla aynı düzeyde bir ameliyat yapabiliyorsak herkes bu ameliyatı tercih eder.
Ben Belçika ve Fransa’da obezite ve metabolik (diyabet) cerrahisi üzerine eğitimler aldım. Sleeve Gastrektomi, Gastrik Bypass, ve metabolik cerrahi (transit bipartisyon) ameliyatlarını başarılı bir şekilde gerçekleştiriyorum.
Bu ameliyatlar obeziteyi yüksek oranda düzeltirken, diyabet(metabolik) cerrahisinde daha etkin olan transit bipartisyon ameliyatını tercih etmekteyiz.
Op. Dr. Necdet DERİCİ : Metabolik ve Obezite Cerrahisi Uzmanı
