Aşırı kilo ve obezite, sağlık için risk oluşturan anormal veya aşırı yağ birikimi olarak tanımlanır. 25’in üzerinde bir vücut kitle indeksi (VKİ) aşırı kilolu olarak kabul edilir ve 30’un üzerinde obezdir. Sorun, hastalığın küresel yüküne göre 2017’te aşırı kilolu veya obez olmanın bir sonucu olarak her yıl 4 milyondan fazla insanın ölmesiyle salgın boyutlara ulaştı.
Aşırı kilo ve obezite oranları yetişkinlerde ve çocuklarda büyümeye devam ediyor. 1975’ten 2016’ya kadar, 5-19 yaş arası kilolu veya obez çocuk ve ergenlerin prevalansı, küresel olarak %4’ten %18’e dört kattan fazla artmıştır.
Obezite, malnütrisyonun çifte yükünün bir tarafıdır ve bugün Sahra altı Afrika ve Asya hariç her bölgede daha fazla insan zayıflıktan daha obezdir. Bir kez sadece yüksek gelirli ülkelerde bir sorun olarak kabul, kilolu ve obezite özellikle kentsel ortamlarda, düşük ve orta gelirli ülkelerde artış şimdi dramatik vardır. Aşırı kilolu veya obez çocukların büyük çoğunluğu, artış oranının gelişmiş ülkelerden %30’dan fazla olduğu gelişmekte olan ülkelerde yaşamaktadır
Komplikasyonlar
Aşırı kilo ve obezite, dünya çapında önde gelen ölüm nedenleri olan kalp hastalığı ve inme gibi kardiyovasküler hastalıklar da dahil olmak üzere bir dizi kronik hastalık için önemli risk faktörleridir. Aşırı kilolu olmak da diyabet ve körlük, ekstremite amputasyonları ve diyaliz ihtiyacı da dahil olmak üzere ilişkili koşullara yol açabilir. Diyabet oranları 1980 yılından bu yana dünya çapında beri dört katına çıktı. Aşırı kilo taşımak, osteoartrit de dahil olmak üzere kas-iskelet sistemi bozukluklarına yol açabilir. Obezite de endometrial, meme, yumurtalık, prostat, karaciğer, safra kesesi, böbrek ve kolon gibi bazı kanserlerle ilişkilidir. Bu bulaşıcı olmayan hastalıkların riski, bir kişi sadece biraz fazla kilolu olduğunda ve vücut kitle indeksi (VKİ) tırmanırken daha ciddi büyüdüğünde bile artar.
Çocukluk çağında obezite, çok çeşitli ciddi sağlık komplikasyonları ve ilgili hastalıkların erken başlama riski ile ilişkilidir. Çalışmalar, müdahale olmadan, obezite olan çocukların ve ergenlerin yetişkinliğe obez olmaya devam edeceğini bulmuştur.
Önleme ve Kontrol
Kilolu ve obezite nedenlerinden çoğu önlenebilir ve reversable vardır. Ancak, hiçbir ülke bu salgının büyümesini tersine çevirmedi. Diğer faktörler dahil olmasına rağmen, obezitenin temel nedeni tüketilen kalorilerin ve harcanan kalorilerin dengesizliğidir. Son yıllarda küresel diyetler değiştikçe, yağ ve serbest şekerlerde yüksek enerji yoğun gıdaların tüketiminde bir artış olmuştur. Ayrıca, birçok iş türünün değişen doğası, ulaşıma daha fazla erişim ve artan kentleşme nedeniyle fiziksel aktivitede bir azalma olmuştur.
Kilolu riskini azalttığı ve obezite yağ ve şekerden tüketilen kalori sayısını azaltmak, günlük meyve tüketimi, Sebze, baklagiller, kepekli tahıllar ve fındık kısmını artan ve düzenli fiziksel aktivite, yetişkinler için haftalık (çocuklar için günde 60 dakika, 150 dakika) çekici içerir. Bebeklerde, çalışmalar doğumdan 6 aya kadar özel emzirmenin, bebeklerin aşırı kilolu veya obez olma riskini azalttığını göstermiştir.
Kaynak: WHO
