Demir Eksikliği Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?
Demir eksikliği en sık görülen kansızlık çeşididir. Özellikle geri kalmış ülkelerde demir eksikliğinden kaynaklı kansızlık oldukça yaygındır. İstatistiklere göre demir eksikliğine bağlı kansızlık görülme oranı erkeklerde %20 kadınlarda %35 hamile kadınlarda %50’dir.
Toplumda kansızlık olarak isimlendirilen, kandaki hemoglobin oranının düşmesiyle ortaya çıkan demir eksikliği anemisi, başta bazı kanser türleri olmak üzere birçok rahatsızlığın sebebi olabilir. Bu türlerin başlıcaları mide ve akciğer kanseridir. Bazı durumlarda belirti göstermeyen demir eksikliği bazen şu şikâyetleri yaratabilir;
– Vücutta halsizlik, bitkinlik
– Odaklanma problemleri
– Baş bölgesinde ağrı
– Asabiyet hali
– Kulakta uğuldama
– Dudak kuruluğuna bağlı çatlaklar, ağız kenarında yaralar
– Tırnakların güçsüzleşmesi
– Saçta dökülmeler
Demir eksikliği ilerlemiş hastalarda belirtiler daha güçlü ve farklıdır. Bunlar arasında kalp çarpıntısı, tiroit işlevinin yavaşlaması, huzursuz bacak hastalığı, toprak yeme gösterilebilir. Demir eksikliği bu belirtilerin yanında çocuklarda öğrenme geriliğine de yol açabilmektedir.
Demir Eksikliğinin Sebebi Nedir?
Demir eksikliğinin birçok sebebi bulunmaktadır. Bunlar arasında; Vücuda yeterli demir alınmaması, yanlış diyetlerin uygulanması, gebelik, emzirme, bebeğin yeterince anne sütüyle beslenememesi, demir bakımından yetersiz mamalarla beslenmesi, hayvansal gıdaların yeterince tüketilmemesi sayılabilir. Orta yaş ve üstünde görülen demir eksikliğinin sebebi ise; Fazla çay ve kahve tüketimi, etin fazla pişirilmesi sonucu alınacak demirin özelliğini yitirmesi, işlenmiş ürünlerin fazla tüketimidir. Kadınların adet kanamalarının fazla olması, sık doğum yapmaları, kürtaj yaptırmaları, Mide ve bağırsaklarındaki tümörler demir eksikliğine yol açabilmektedir.
Demir Eksikliği Nasıl Tedavi Edilir?
Tüm hastalıklarda olduğu gibi demir eksikliğinde de doğru tanı önemlidir. Hastanın şikâyetleri dinlenerek belirtiler ışığında, hastanın önceki rahatsızlıkları ve kullanmış ilaçlar göz önüne alınarak teşhis konulmalıdır. Gerekli tetkikler yapılıp demir eksikliğine neden olan unsur veya unsurlar belirlendikten sonra tedaviye başlanmalıdır. Önce bu demir eksikliğine bağlı anemiye, yani kansızlığa sebep olan faktörlerin tedavisi yapılmalıdır. Örneğin; ülser rahatsızlığına bağlı anemi gelişmiş bir hastada ülseri tedavi etmeden kan hapı başlamak yanlış ve çözüm getirmeyen bir tedavi olacaktır. Sık ve fazla adet kanamasına bağlı demir eksikliğinde hastanın önce hormonal destek alıp adetlerini düzenlemesi tavsiye edilir. Kandaki eksik madde, vitamin ve mineraller dışardan takviye edilmelidir. Hastanın demir eksikliği varsa demir, vitamin B12 eksikliği varsa vitamin B12, folik asit eksikliği varsa folik asit, kronik börek yetmezliği varsa eritropoietin takviyesi yapılır.
Aneminin yüksek seviyeye ulaştığı hastalarda kan nakli uygulanması da mümkündür. Kemik iliğine bağlı gelişen anemilerde kemik iliği nakli uygulanmaktadır. Demir eksikliği tedavisinde sağlıklı beslenme ve ilaçların düzenli kullanımı olumlu sonuçlar vermektedir. Demir hapları tok karna alınmamalı, süt ve süt ürünleriyle aynı anda tüketilmemelidir. Demir hapı kullanımına sağlık şansa bırakılmamalı, ilaçlara doktorun gözetiminde başlanmalı, danışılarak bırakılmalıdır. Bunların yanında et, sakatat, pekmez gibi besinler tüketmekte demir eksikliğinin tedavisine yardımcı olacaktır.
