Algoloji Hakkında Genel Bilgiler
Ağrı hem dünyada hem de ülkemizde giderek yaygınlaşan bir sağlık problemidir. Kişinin ağrıyı ifade etmesi; yaş, cinsiyet, duygusal durum, deneyimli ağrı deneyimi, etnik ve kültürel farklılıklar, ağrı davranışı. Hasta inançları, beklentileri, ağrı ile baş etmeye yönelik tutumlar, sosyal destek, teşhisler, sağlık bakım verenler, hastanın ağrı kontrolünde etkilidir.
Ağrının mekanizması; (duyu), algılama (bilişsel) ve ağrı tepkisi (duygusal) bileşenleri. Ağrının ilk algılanışı, uyarılma hipotalamusa ulaştığında, parietal korteks ona ulaştığında olur. Yani özetleyecek olursak; hasar görmüş dokudan beyne sinyal gönderen ağrı yolları, omurilik seviyesinde bloke edilebilir. Beynin sinyallerini değerlendirdikten sonra beyin ağrının adını koyar ve hissettirir. İntamüsküler stimülasyon teknikleri, akupunktur, özofagus ve sinirsel tedavi ile ağrı sinyallerinin beyne ulaşmadan omurilik seviyesinde kesilmesi mümkündür. Ağrılı delta ve C elyafları olan ağrı bulaşmasının “kontrol teorisi” genellikle bu aşamada kullanılır. Ağrı işaretlerinin farklı yollarla akupunktura yönlendirildiği de geçerlidir. Bu iki tekniğin kombinasyonu ağrı tedavisinde son derece etkilidir. Özellikle 2. motor nöron olarak adlandırılan, lamina adı verilen ve omurilik seviyesindeki ağrıyı algılayan ağrı liflerini toplayan merkezlerin tıkanmasıdır.
Algoloji ağrı bilimi demektir, ancak algoloji uzmanı ağrı tedavileri ile ilgili tüm kavramı kapsayan bir terminolojidir. Türkiye’de yeni bir uzmanlık alanı olan bu bilim dalı, bundan sonra, nöroloji, fizik tedavi ve anestezinin bir üst uzmanlığı olarak kabul edilmektedir. Algoloji uzmanları, genellikle ağrı tedavisi ve daha sıklıkla kronik ağrı tedavisi alanında uzman kişilerdir. Ağrıyı; akut ve kronik ağrı olarak ikiye ayırmak mümkündür. Akut ağrı dediğimiz olay; örneğin, belirli bir zamanda vurulduğumuzda o anda hissettiğimiz acı budur. İlacın alınıp alınmamasına bakılmaksızın, bu ağrı belirli bir süre sonra geçen bir ağrıdır. Kronik ağrıya baktığımızda, akut ağrı ile arasında bazı farklılıklar vardır. Peki bu farklılıklar nelerdir? Tedavi edilmiş ya da tedavi edilmemiş ve altı ay sonra da ağrının devam ettiği süreklilik gösterenlere kronik ağrı denilmektedir. Algoloji bilimi tam da bu noktada tıp literatüründe karşımıza çıkmaktadır. Başka bir deyişle, algoloji kronik ağrıların tedavisinde kullanılan bilimsel bir disiplindir.
Algoloji, kronik ağrı, damar ağrısı, diyabet ve hayalet ağrı ile ilişkili ağrıların tanı ve tedavisini ele alan bir bilimdir. Ağrı terapisi, ağrı tedavisinde uzman ekipler tarafından kullanılır. Algoloji tedavileri periferik sinir bloğu, intra-artiküler enjeksiyon, transkutanöz elektriksel sinir uyarımı, epidural enjeksiyon ve epidural skopi gibi basit tedavi yöntemleridir.
Baş ağrısı, boyun ağrısı, bel ve kanser ağrısı gibi tedavilere ilaveten, ozon tedavisi algoloji tedavi yöntemleri arasındadır.
